Ergonomisch werken in de zorg | Voorkom verzuim | Blog | Merle

Ze tillen, reiken, draaien, ondersteunen en staan vaak de hele dag op hun benen. Daardoor komen fysieke klachten en overbelasting helaas vaak voor. Zorgmedewerkers in de verpleging, verzorging en thuiszorg ervaren een hoge fysieke werkdruk (Monitor Gezond werken in de zorg 2024, Stichting IZZ). Als leidinggevende of HR-professional in een zorginstelling herken je vast de uitdaging: hoe houd je medewerkers gezond, gemotiveerd en inzetbaar? Ergonomisch werken is hierin geen luxe, maar noodzaak.

Sector met het hoogste verzuimpercentage

Volgens het CBS heeft de zorgsector het hoogste ziekteverzuim van alle sectoren in Nederland. Fysieke belasting en hoge werkdruk zijn daarbij belangrijke oorzaken. Rug-, nek- en schouderklachten komen veel voor en kunnen langdurige uitval veroorzaken. Het is daarom extra belangrijk om aandacht te besteden aan ergonomisch werken in de zorg.

Wat is ergonomisch werken precies?

Ergonomisch werken betekent dat de werkomgeving en -omstandigheden worden aangepast aan de medewerker, in plaats van andersom. Dat gaat in de zorg vaak over een juiste werkhouding het gebruik van de juiste hulpmiddelen. Zo is het aanleren van goede tiltechnieken echt geen overbodige luxe. En hebben zorgmedewerkers baat bij de ‘rijregels’ (duwen-trekken) wanneer ze manoeuvreren met een ziekenhuisbed of kar. Een advies waar ik in de zorg echt niet om heen kan: zorg ook goed voor jezelf! Bouw herstelmomenten in, ga sporten of doe yoga, of luister naar je favoriete playlist.

Waarom is ergonomisch werken in de zorg zo belangrijk?

Zorg is fysiek zwaar werk. Het verplaatsen van cliënten, werken in gebogen houding of het langdurig staan tijdens vergt veel van mensen. Doordat er op veel plekken een tekort is aan zorgmedewerkers is de werkdruk vaak hoog, wat de kans op klachten en overbelasting, zowel fysiek als mentaal, nog groter maakt. Door in te zetten op ergonomisch werken, voorkom je dat medewerkers over hun grenzen gaan.

De invloed van ergonomie op de kwaliteit van de zorg

Een ergonomische werkomgeving zorgt ervoor dat zorgverleners alerter, efficiënter en met meer aandacht kunnen werken. Voor patiënten betekent dit dat ze verzorgd kunnen worden met meer aandacht en wordt de kans kleiner wordt dat er fouten worden gemaakt bij medische handelingen. En ook niet onbelangrijk; efficiënter kunnen werken betekent ook dat er soms wat meer ruimte is voor een gezellig praatje.

Tips voor ergonomisch werken in de zorg

Gebruik hulpmiddelen.
Wissel regelmatig van houding – Sta, zit en loop af en toe om overbelasting te vermijden.
Neem geen handelingen over van een cliënt terwijl hij of zij dit zelf nog kan doen.
Houd je rug recht bij tillen of verplaatsen van cliënten of materialen.
Neem micropauzes – Hierdoor vermindert stress en krijgt je lichaam de tijd om te herstellen.
Gebruik je benen bij tillen, niet je rug – buig door je knieën.
Zorg dat de werkhoogte juist is bij bijvoorbeeld het wassen of verzorgen van cliënten.
Sta zo dicht mogelijk bij het werk – voorkom reiken of draaien.
Zorg ervoor dat benodigde spullen op ooghoogte liggen zodat je niet onnodig hoeft te bukken.
Zorg ook buiten je werk om goed voor jezelf – Eet gezond, doe minstens twee keer per week aan krachttraining en let ook bij je dagelijkse handelingen op je houding.

Tips voor leidinggevenden en HR-professionals in de zorg

Wil je als leidinggevende of HR-professional aan de slag met ergonomisch werken in jouw organisatie? Hier zijn een paar praktische tips:

Investeer in scholing – Geef medewerkers regelmatig training in tiltechnieken en houdingsbewustzijn.
Stimuleer het gebruik van hulpmiddelen – Zorg dat deze beschikbaar én laagdrempelig inzetbaar zijn.
Zorg voor fysieke werkplekchecks – Laat een expert meekijken naar de dagelijkse praktijk.
Plan herstelmomenten in – Zeker bij fysiek zwaar werk is rust essentieel.
Laat het onderwerp leven – Maak ergonomie een vast agendapunt in werkoverleggen.

Bedrijfsfysiotherapie incompany: dichtbij en effectief

Een effectieve manier om structureel aandacht te geven aan ergonomisch werken, is bedrijfsfysiotherapie incompany. Hierbij komt bedrijfsfysiotherapeut van LIJV regelmatig op locatie om medewerkers te adviseren, werkplekonderzoek te doen, trainingen te geven en (waar nodig) te behandelen.

Wil je meer weten over bedrijfsfysiotherapie incompany? Neem dan contact met ons op.